Eindelijk hebben wetenschappers de moeite gedaan en energie, tijd en geld gestopt in het wetenschappelijk bewijzen van kritiek op het vrije marktfundamentalisme dat door liberale extremisten aan de ganse planeet opgedrongen wordt.
Mensen laten hun normen en waarden vallen als ze deals sluiten in een vrijemarkteconomie. Dat blijkt uit een onderzoek, dat afgelopen week in Science verscheen. Twee Duitse economen onderzochten of een proefpersoon voor tien euro een muis zou vermoorden.
In het onderzoek hadden aanzienlijk minder mensen moeite met het doden van een muis wanneer ze met een ander persoon of meerdere personen moesten onderhandelen over het leven van het diertje dan wanneer ze in hun eentje een beslissing moesten nemen.
Het onderzoek werkte als volgt: proefpersonen moesten zeggen of ze voor tien euro een muis zouden opofferen. Ze kregen een foto te zien van de muis en een video van hoe de muis aan zijn einde zou komen, mochten ze inderdaad besluiten om voor het geld te gaan.
Bij deze proef koos veertig procent van de proefpersonen voor de euro's. Daarna moesten de proefpersonen gaan onderhandelen over het geld: een persoon had zeggenschap over het leven van het knaagdier en moest door de ander met geld overtuigd worden om de muis op te offeren voor geld. Bij dit deel van het experiment koos bijna zeventig procent om het diertje op te offeren.
Bij navraag bleek dat de proefpersonen in het tweede experiment veel minder het gevoel hadden dat ze over het leven van de muis beschikten; ze waren nu vooral bezig om een goede deal te krijgen.
Dat, zo concluderen de onderzoekers, geeft aan wat de marktwerking doet met het besef van derde partijen. Denk aan de arbeiders in de kledingfabriek in Bangladesh: de consument probeert goedkope, mooie kleding te krijgen, maar denkt daarbij niet aan de omstandigheden en risico's die de makers van die kleding lopen.
Het onderzoek is volgens de auteurs een van de weinige wetenschappelijke bewijzen dat de vrije markt het moreel besef vervuilt. De theorie bestaat al een tijd in de sociologie maar is controversieel, omdat het vrijemarktdenken bij veel economen nog steeds -ten onrechte- in hoog aanzien staat.
Overigens waren de muizen die voor het onderzoek gebruikt werden sowieso ten dode opgeschreven. Het waren namelijk beesten met een genetisch defect, waardoor ze niet geschikt waren voor proeven. Ze zouden dan ook sowieso vermoord worden, tenzij de proefpersonen ze besloten te redden. Dit werd ook aan de deelnemers duidelijk gemaakt. Aan het onderzoek deden totaal 778 proefpersonen mee.
Bron: HLN / Science, 10 mei 2013
Mensen laten hun normen en waarden vallen als ze deals sluiten in een vrijemarkteconomie. Dat blijkt uit een onderzoek, dat afgelopen week in Science verscheen. Twee Duitse economen onderzochten of een proefpersoon voor tien euro een muis zou vermoorden.
In het onderzoek hadden aanzienlijk minder mensen moeite met het doden van een muis wanneer ze met een ander persoon of meerdere personen moesten onderhandelen over het leven van het diertje dan wanneer ze in hun eentje een beslissing moesten nemen.
Het onderzoek werkte als volgt: proefpersonen moesten zeggen of ze voor tien euro een muis zouden opofferen. Ze kregen een foto te zien van de muis en een video van hoe de muis aan zijn einde zou komen, mochten ze inderdaad besluiten om voor het geld te gaan.
Bij deze proef koos veertig procent van de proefpersonen voor de euro's. Daarna moesten de proefpersonen gaan onderhandelen over het geld: een persoon had zeggenschap over het leven van het knaagdier en moest door de ander met geld overtuigd worden om de muis op te offeren voor geld. Bij dit deel van het experiment koos bijna zeventig procent om het diertje op te offeren.
Bij navraag bleek dat de proefpersonen in het tweede experiment veel minder het gevoel hadden dat ze over het leven van de muis beschikten; ze waren nu vooral bezig om een goede deal te krijgen.
Dat, zo concluderen de onderzoekers, geeft aan wat de marktwerking doet met het besef van derde partijen. Denk aan de arbeiders in de kledingfabriek in Bangladesh: de consument probeert goedkope, mooie kleding te krijgen, maar denkt daarbij niet aan de omstandigheden en risico's die de makers van die kleding lopen.
Het onderzoek is volgens de auteurs een van de weinige wetenschappelijke bewijzen dat de vrije markt het moreel besef vervuilt. De theorie bestaat al een tijd in de sociologie maar is controversieel, omdat het vrijemarktdenken bij veel economen nog steeds -ten onrechte- in hoog aanzien staat.
Overigens waren de muizen die voor het onderzoek gebruikt werden sowieso ten dode opgeschreven. Het waren namelijk beesten met een genetisch defect, waardoor ze niet geschikt waren voor proeven. Ze zouden dan ook sowieso vermoord worden, tenzij de proefpersonen ze besloten te redden. Dit werd ook aan de deelnemers duidelijk gemaakt. Aan het onderzoek deden totaal 778 proefpersonen mee.
Bron: HLN / Science, 10 mei 2013