Interessant om lezen (niet voor gevoelige, politiekcorrecte en oikofobe dromers). Een nieuwe lichting jonge denkers staat op:
Het scheelde niet veel of we waren hier in Amsterdam UNO-blauwhelmen tegen het lijf gelopen die Sinterklaas en Zwarte Piet van de straat moesten plukken. Is dat een voorbeeld van oikofobie?
Je hebt een politiekcorrecte elite die de problematiek lanceert en aanzwengelt. En tegelijkertijd zit het de bevolking tot hier. In drie dagen tijd waren er meer dan 2 miljoen likes (steunbetuigingen) op Facebook. Dat is werkelijk ongelooflijk, nooit gezien. Er zitten pakweg 8 miljoen Nederlanders op Facebook. Een kwart daarvan heeft meteen die Pietitie gesteund. Dat geeft ook het enorme spanningsveld aan. Mensen zeggen: nóg een traditie die ons wordt afgepakt, nóg een verwijzing naar onze historische wortels. De boosheid daarover zegt heel veel.
In politieke middens en in de media is men daar wel van geschrokken. Het was bijna een virtuele volksopstand
Nog wat van die dingen en je krijgt bijna een revolutie. Ik heb vaak het gevoel dat we in een pre-revolutionair tijdperk leven. Er is enorm veel onvrede.
Was dat het signaal van de bevolking: Het is nu welletjes geweest. Stop met die onzin?
Ja, en dat wordt de komende decennia de grote kwestie. Enerzijds zien we: oikofobie, waarbij de elite de maatschappij wil kneden volgens universele principes. En anderzijds steeds meer mensen die op zoek zijn naar hun wortels en die willen vasthouden aan thuis, aan hun tradities. Dat is precies waar mijn boek over gaat.
Oikofobie is angst voor het eigene. Maar soms gaat het verder en slaat het zelfs om in zelfhaat. Weg met ons
Dat is helaas een dominante karaktertrek geworden van onze elite sinds de Eerste Wereldoorlog. Daar is de Europese beschaving haar eigenwaarde en zelfvertrouwen verloren. Daar is het modernisme begonnen. Het modernisme in de kunst kennen we allemaal, maar het modernisme in de politiek, dat is de Europese Unie. De euro is eigenlijk abstracte kunst
Zijn multiculturalisme en oikofobie de twee hoofden van een Siamese tweeling?
Daar lijkt het sterk op. Ze gaan in elk geval vaak samen. Oikofobie uit zich volgens mij in 3 aspecten of domeinen: het Europese project, multiculturalisme en modernisme in de kunst. Waarbij vervreemding, ontworteling, breken met tradities centraal staan. Dat zie je in de Europese Unie, maar ook in de moderne kunst en architectuur.
Oikos staat voor thuis. Dat thuisgevoel wordt volgens u bedreigd of ondermijnd door multiculturalisme, open grenzen en de EU. Dat lijkt een beetje op een complot, maar zelf spreekt u van een pathologie, een ziektebeeld?
Inderdaad. Ik heb teveel organisaties gekend en zien blunderen om nog te geloven in een opgezet complot of gecoördineerde actie. Zo werkt het niet. Er is wel sprake van een tijdsgeest die gedomineerd wordt door afkeer van eigenheid en geborgenheid. Men wil dingen verstoren, afbreken, stuk maken, Dat is iets wat je vaak bij pubers ziet.
Dat is ook wat Roger Scruton zegt: eigenlijk is het een puberale fase waar iedereen door moet, zich afkeren van je eigen wortels en zich afzetten tegen je ouders. De elite is die fase nooit ontgroeid
Dat is waar we nu inzitten. Maar je ziet aan alles dat die politiek onhoudbaar is. Bij de komende (Europese) verkiezingen komt er wellicht een politieke aardverschuiving. En de elite begrijpt het niet. We moeten het beter uitleggen, zeggen ze altijd. Tja, dat is een volkomen verkeerde reactie. Ze zouden zich eens moeten afvragen: misschien zitten we wel verkeerd? Maar dat gebeurt niet.
U stelt dat ook moderne kunst en architectuur leiden tot vervreemding en ontworteling. Sommige mensen zullen dat vergezocht vinden
Ja, dat kan ik me voorstellen. Ik ben ook ver de enige die deze koppeling maakt: Europese Unie, multiculturalisme en moderne kunst. En toch hebben ze veel met elkaar gemeen: de onherkenbaarheid van abstracte schilderijen, atonale muziek, hoogbouw waarin de menselijke maat is verdwenen. Mensen zijn universele individuen geworden, zonder enige referentie naar land, traditie of geschiedenis. Je krijgt een universele stijl die overal hetzelfde is. Daar gaat ook een bureaucratische macht van uit. Kijk maar naar Brussel, naar al die protserige gebouwen van en rond het Europees Parlement. Er is geen menselijke maat meer
Dat is misschien wel de ultieme natte droom van mondialisten en het grootkapitaal: allemaal mensen met dezelfde gedachten, dezelfde voorkeur en smaak, hetzelfde consumentengedrag
Ja, en dan krijg je een wereld zonder thuis. Een wereld waar je overal thuis bent, maar eigenlijk ook nergens. ..
Een straf staaltje van die moderne kunst is de beruchte cloacamachine van de Belgische kunstenaar Wim Delvoye. Str wordt kunst. Of omgekeerd.
Mij zegt dat in elk geval weinig. Het is conceptuele kunst. Men wil vaak een boodschap meegeven, maar heel vaak is dat een boodschap van nihilisme. Datzelfde nihilisme ondersteunt ook die modernistische politieke boodschap. Nationalisme wordt dan voorgesteld als oubollig, achterhaald. Mensen hun tradities worden belachelijk gemaakt. Religie wordt belachelijk gemaakt. Behalve die ene dan Alles staat ten dienste van dat ene modernistische project.
Moet kunst mooi zijn ?
Ja. Kunst moet mooi zijn. Dat betekent niet dat kunst niet over lelijke dingen kan gaan. Een mooi boek kan gaan over een overleden geliefde of zo. Het moeten niet allemaal sprookjes zijn. Maar, natuurlijk, kunst moet mooi zijn.
Terug naar oikofobie. Is cultuurrelativisme de brandstof voor die oikofobie?
Kijk, cultuurrelativisme hoeft niet altijd negatief te zijn. In de zin van: ik heb mijn huis, wij hebben onze cultuur en die verdedigen we in ons eigen land. Wat andere mensen doen in hùn land, moeten ze zelf maar weten. Ik denk dat dit een heel goeie vorm van cultuurrelativisme is. Binnen zekere grenzen natuurlijk, niet als mensen er massaal worden afgeslacht.
De vorm van cultuurrelativisme die wij het vaakst zien is: alle culturen zijn gelijk
(cynisch) Ja, alle culturen zijn gelijk. Alleen is ónze cultuur minder en daarom moet die worden uitgedund en verzwakt . Het is iets wonderlijks. Als je daadwerkelijk cultuurrelativist bent, is er geen enkele moraal meer en geldt het recht van de sterkste.
Dan is kannibalisme alleen maar een kwestie van smaak
Precies. Er is bijna niemand die consequent cultuurrelativist is, maar het is een chique manier om zelfhaat te camoufleren.
Het identiteitsdebat woedt ook in Frankrijk. Alain Finkielkraut (filosoof) schreef er een boek over. In een interview zegt hij dat anti-racisten vooral van zichzelf houden en hun eigen mensenliefde. De demonstratie voor een uitgewezen Roma-meisje noemt hij een uitgelezen kans om jezelf te bewonderen in de spiegel van de xenofilie.
Ja. Finkielkraut verwoordt dat bijzonder mooi en sterk.
Als er sprake is van een ziekte, wat is dan de remedie?
Dat is een goeie vraag, maar een hele moeilijke. Hoe vinden wij onze eigenwaarde en ons zelfvertrouwen terug? Ik heb daar geen pasklaar antwoord op. Maar ik denk dat de tijd rijp is voor een omslag. Ik zie dat overal in Europa. Er staat een jonge generatie op die praat zoals ik praat, die sceptisch is over de EU en die nationale identiteit belangrijk vindt.
U besteedt in het boek ruime aandacht aan het proces tegen Geert Wilders. Waarom?
Dat proces had er nooit mogen komen. Wilders heeft nooit opgeroepen tot geweld en heeft anderen ook niet aangezet om de wet te overtreden. Hij heeft wel bepaalde ideeën, maar waarom zou hij die niet mogen uiten? Ik ben naar dat proces gegaan en zag hoe de rechtbank was omgetoverd tot een bunker, een zwaarbewaakt fort. Wilders zat daar, moest bewaakt en beschermd worden, tegen de mensen die hij zou hebben beledigd. Dan denk ik: wie moet hier nou terechtstaan? Dat was een bijna absurde vertoning. Maar het is duidelijk dat de populariteit van Wilders na zijn proces enorm de hoogte is ingeschoten. Voor heel veel Nederlanders is dat een omslagmoment geweest.
Het was niet het eerste opinieproces. Het begon destijds met Janmaat (de boot is vol). In België hadden we het politiek proces tegen het toenmalige Vlaams Blok. En ook in andere landen zien we steeds meer van dat soort processen. Marine Le Pen moet straks voor de rechter omdat ze de moslims die straten in Parijs inpalmen voor het vrijdaggebed, vergeleek met een bezetting. Hoe kijkt u daar als jurist tegenaan?
Dat is een heel kwalijke evolutie. Neem die uitspraak van mevrouw Le Pen. Moet dat strafbaar zijn? Dat is gewoon haar idee. Sinds de Verlichting mogen we in Europa zeggen wat we denken. Daar zouden we trots op moeten zijn. De aanklacht is een duidelijke poging om de wet te gebruiken en misbruiken om allerlei politiek onwelgevallige ideeën de mond te snoeren. Dat zie je in heel Europa, dat mensen die waarschuwen voor bepaalde problemen massa-immigratie, het verlies van de eigen identiteit of het gevaar van moslimextremisme worden veroordeeld of vervolgd. Dat bewijst eigenlijk hun gelijk. Maar ik denk dat de oikofobe elites bezig zijn om zelf de poten onder hun stoel te zagen. Dat zie je ook aan die malle hetze tegen Zwarte Piet.
In het Europees Parlement ligt een schriftelijke verklaring op tafel waarin nationalisme en kritiek op de ER worden gelijk gesteld met racisme en antisemitisme. Nog even en kritiek op de EU wordt een strafbaar misdrijf. U moet gaan oppassen
De vrijheid van meningsuiting wordt zwaar onder druk gezet. Dat geeft ook aan dat het de politieke elite helemaal niet om tolerantie te doen is, want nu er opvattingen opduiken die niet stroken met de hunne, is het gedaan met tolerantie
Je pleit er voor om belediging en aanzetten tot haat te schrappen uit de wetgeving.
Dat klopt.
Wordt de samenleving daar beter van? Dat hoor je dan vaak
Ik denk dat de samenleving dan net minder ruw wordt. Dat zie je ook in een relatie. Als er spanningen zijn, moet je zeggen wat er schort en de dingen uitpraten. Zo los je iets op. Maar als je alles opkropt, krijg je verzuring. Ik ken een relatietherapeut, die zegt: de ergste koppels zijn diegene die nooit ruzie maken. Ik vraag me trouwens af of dat nog een relevante vraag is. Dat was ook de opvatting van het communisme: de samenleving wordt beter als mensen minder vrijheid hebben. Wordt de samenleving er beter van dat mensen vreemd kunnen gaan? Neen, maar we gaan het niet strafrechtelijk verbieden. In een democratie worden mensen daar niet voor gestenigd. De gedachte dat het strafrecht ervoor moet zorgen dat de samenleving beter wordt, is in feite een totalitaire gedachte. Daar moeten we niet teveel in meegaan.
Moet je in een democratie alles kunnen zeggen?
Zolang je niet oproept tot geweld, ja! Ik vind dat het debat vrij moet zijn. Beledigen moet kunnen . Haatzaaien moet kunnen. Al is dat trouwens een heel vaag en rekbaar begrip. Als je kritiek hebt op bepaald gedrag van allochtonen, staat er altijd wel iemand klaar om te roepen dat je discrimineert of haat zaait. Dat slaat toch nergens op.
Men heeft het heel vaak over de toon van het debat
Ik heb een enorme hekel aan die uitdrukking. Niet omdat ik tegen die toon ben, maar omdat het een luie manier is om iemand weg te zetten en het debat te ontwijken. Zo hoef je niet in te gaan op iemands argumenten. Je zegt alleen maar dat de toon je niet aanstaat. Ik vind dat je je niet zo gemakkelijk van het debat kan af maken. Stel dat ik elke dag dronken thuis kom en mijn vriendin zegt: waarom kom je elke dag dronken thuis? Dan zeg ik: de toon van je vraag staat me niet aan. Tja, dat is toch niet echt een bevredigend antwoord. Natuurlijk is de toon belangrijk, maar niet allesbepalend. Als volwassenen onder elkaar moeten we toch kunnen zeggen: los van de toon, vind ik er dit of dat van.
Terug naar Alain Finkielkraut. Ook hij vreest dat xenofielen en eurofielen de natiestaat willen ontmantelen. Ik citeer: Sommige Europeanen willen dat de EU geregeerd wordt door de markt en het recht. En dat om ons te ontlasten van het ongeluk van de 20ste eeuw: het kolonialisme, het totalitarisme en de Shoah. De enige identiteit die nog mag bestaan is die van de ander.
Wat zegt die dat toch knap. Ik bewonder Finkielkraut en zie hem als een geestesverwant. Waren er maar meer intellectuelen van zijn kaliber. Maar zijn boodschap slaat wel aan. Zijn boek is een echte bestseller in Frankrijk. Dat wil toch wat zeggen.
U noemde nationalistische of populistische partijen in een interview met De Standaard de politieke avant-garde. In Vlaanderen dondert men dan van zijn stoel
Ik meen wat ik zeg. Het Vlaams Belang is de avant-garde, Wilders is de avant-garde, het Franse Front National is de avant-garde. Omdat zij het nationale verhaal centraal stellen en dat is wat de komende jaren gaat gebeuren in Europa. De Europese Unie werkt niet en gaat in elkaar donderen. En wat krijg je dan? Dan krijg je weer nationale politiek. De mensen zijn het multiculturalisme zat. Ze zijn de immigratie zat. We krijgen een nieuw nationaal verhaal.
Er lijkt een front in de maak van rechtse, eurokritische partijen. Wat vindt en verwacht u daarvan?
Dat is een heel goede ontwikkeling. De Partij Voor de Vrijheid (Wilders) en het Front National gaan het zeer goed doen bij de Europese verkiezingen. En dat geldt voor alle eurosceptische of eurokritische partijen. Ook voor UKIP (Nigel Farage) in Engeland. Ik vermoed dat Alternative für Deutschland (AfD) in het Europees Parlement zullen geraken. Dat zijn echt heel interessante politieke ontwikkelingen. Het is ook heel belangrijk dat je daar in het Europees Parlement een vuist kan maken en de mensen kunt laten zien wat er daar allemaal bedisseld wordt. Europa heeft altijd in de schaduw geopereerd, in achterkamertjes. Mensen wisten niet wat er gebeurde. Straks wordt dat anders. Dat hoop ik althans.
Je wordt door de linkerzijde vaak in de hoek van de PVV geschopt. Maar daar lig je duidelijk niet van wakker
Nee, ze doen maar. Ik ben politiek ongebonden en dat blijf ik. Maar ik voel me wel verwant met een aantal ideeën die de PVV uitdraagt. Dat is geen geheim. Dat geldt ook voor het Vlaams Belang of het Front National. Maar ik probeer vooral zelf mijn ideeën te ontwikkelen. Stel dat ik alleen maar zou kunnen zeggen wat anderen vinden of zeggen. Zo lopen er toch al genoeg mensen rond.
Je zou met al je talent ongetwijfeld een blitzcarrière kunnen maken in de politiek. Je hebt wellicht al aanbiedingen gekregen?
(Lachend) Nee, toch niet. En ik wil ook helemaal niet in de politiek. Absoluut niet. Ik werd onlangs door NRC en AD (Nederlandse kranten, red.) gebeld met de vraag of de geruchten kloppen dat ik voor de PVV naar het Europees Parlement zou trekken. Dat is nu de laatste nieuwe roddel. Maar dat wil ik helemaal niet. Politiek is het niet voor mij. Ik ben een vrije geest en dat wil ik graag blijven. Als ik het debat kan aanzwengelen, het politieke establishment kan uitdagen en mensen aan het denken kan zetten, ben ik al heel tevreden.
Het scheelde niet veel of we waren hier in Amsterdam UNO-blauwhelmen tegen het lijf gelopen die Sinterklaas en Zwarte Piet van de straat moesten plukken. Is dat een voorbeeld van oikofobie?
Je hebt een politiekcorrecte elite die de problematiek lanceert en aanzwengelt. En tegelijkertijd zit het de bevolking tot hier. In drie dagen tijd waren er meer dan 2 miljoen likes (steunbetuigingen) op Facebook. Dat is werkelijk ongelooflijk, nooit gezien. Er zitten pakweg 8 miljoen Nederlanders op Facebook. Een kwart daarvan heeft meteen die Pietitie gesteund. Dat geeft ook het enorme spanningsveld aan. Mensen zeggen: nóg een traditie die ons wordt afgepakt, nóg een verwijzing naar onze historische wortels. De boosheid daarover zegt heel veel.
In politieke middens en in de media is men daar wel van geschrokken. Het was bijna een virtuele volksopstand
Nog wat van die dingen en je krijgt bijna een revolutie. Ik heb vaak het gevoel dat we in een pre-revolutionair tijdperk leven. Er is enorm veel onvrede.
Was dat het signaal van de bevolking: Het is nu welletjes geweest. Stop met die onzin?
Ja, en dat wordt de komende decennia de grote kwestie. Enerzijds zien we: oikofobie, waarbij de elite de maatschappij wil kneden volgens universele principes. En anderzijds steeds meer mensen die op zoek zijn naar hun wortels en die willen vasthouden aan thuis, aan hun tradities. Dat is precies waar mijn boek over gaat.
Oikofobie is angst voor het eigene. Maar soms gaat het verder en slaat het zelfs om in zelfhaat. Weg met ons
Dat is helaas een dominante karaktertrek geworden van onze elite sinds de Eerste Wereldoorlog. Daar is de Europese beschaving haar eigenwaarde en zelfvertrouwen verloren. Daar is het modernisme begonnen. Het modernisme in de kunst kennen we allemaal, maar het modernisme in de politiek, dat is de Europese Unie. De euro is eigenlijk abstracte kunst
Zijn multiculturalisme en oikofobie de twee hoofden van een Siamese tweeling?
Daar lijkt het sterk op. Ze gaan in elk geval vaak samen. Oikofobie uit zich volgens mij in 3 aspecten of domeinen: het Europese project, multiculturalisme en modernisme in de kunst. Waarbij vervreemding, ontworteling, breken met tradities centraal staan. Dat zie je in de Europese Unie, maar ook in de moderne kunst en architectuur.
Oikos staat voor thuis. Dat thuisgevoel wordt volgens u bedreigd of ondermijnd door multiculturalisme, open grenzen en de EU. Dat lijkt een beetje op een complot, maar zelf spreekt u van een pathologie, een ziektebeeld?
Inderdaad. Ik heb teveel organisaties gekend en zien blunderen om nog te geloven in een opgezet complot of gecoördineerde actie. Zo werkt het niet. Er is wel sprake van een tijdsgeest die gedomineerd wordt door afkeer van eigenheid en geborgenheid. Men wil dingen verstoren, afbreken, stuk maken, Dat is iets wat je vaak bij pubers ziet.
Dat is ook wat Roger Scruton zegt: eigenlijk is het een puberale fase waar iedereen door moet, zich afkeren van je eigen wortels en zich afzetten tegen je ouders. De elite is die fase nooit ontgroeid
Dat is waar we nu inzitten. Maar je ziet aan alles dat die politiek onhoudbaar is. Bij de komende (Europese) verkiezingen komt er wellicht een politieke aardverschuiving. En de elite begrijpt het niet. We moeten het beter uitleggen, zeggen ze altijd. Tja, dat is een volkomen verkeerde reactie. Ze zouden zich eens moeten afvragen: misschien zitten we wel verkeerd? Maar dat gebeurt niet.
U stelt dat ook moderne kunst en architectuur leiden tot vervreemding en ontworteling. Sommige mensen zullen dat vergezocht vinden
Ja, dat kan ik me voorstellen. Ik ben ook ver de enige die deze koppeling maakt: Europese Unie, multiculturalisme en moderne kunst. En toch hebben ze veel met elkaar gemeen: de onherkenbaarheid van abstracte schilderijen, atonale muziek, hoogbouw waarin de menselijke maat is verdwenen. Mensen zijn universele individuen geworden, zonder enige referentie naar land, traditie of geschiedenis. Je krijgt een universele stijl die overal hetzelfde is. Daar gaat ook een bureaucratische macht van uit. Kijk maar naar Brussel, naar al die protserige gebouwen van en rond het Europees Parlement. Er is geen menselijke maat meer
Dat is misschien wel de ultieme natte droom van mondialisten en het grootkapitaal: allemaal mensen met dezelfde gedachten, dezelfde voorkeur en smaak, hetzelfde consumentengedrag
Ja, en dan krijg je een wereld zonder thuis. Een wereld waar je overal thuis bent, maar eigenlijk ook nergens. ..
Een straf staaltje van die moderne kunst is de beruchte cloacamachine van de Belgische kunstenaar Wim Delvoye. Str wordt kunst. Of omgekeerd.
Mij zegt dat in elk geval weinig. Het is conceptuele kunst. Men wil vaak een boodschap meegeven, maar heel vaak is dat een boodschap van nihilisme. Datzelfde nihilisme ondersteunt ook die modernistische politieke boodschap. Nationalisme wordt dan voorgesteld als oubollig, achterhaald. Mensen hun tradities worden belachelijk gemaakt. Religie wordt belachelijk gemaakt. Behalve die ene dan Alles staat ten dienste van dat ene modernistische project.
Moet kunst mooi zijn ?
Ja. Kunst moet mooi zijn. Dat betekent niet dat kunst niet over lelijke dingen kan gaan. Een mooi boek kan gaan over een overleden geliefde of zo. Het moeten niet allemaal sprookjes zijn. Maar, natuurlijk, kunst moet mooi zijn.
Terug naar oikofobie. Is cultuurrelativisme de brandstof voor die oikofobie?
Kijk, cultuurrelativisme hoeft niet altijd negatief te zijn. In de zin van: ik heb mijn huis, wij hebben onze cultuur en die verdedigen we in ons eigen land. Wat andere mensen doen in hùn land, moeten ze zelf maar weten. Ik denk dat dit een heel goeie vorm van cultuurrelativisme is. Binnen zekere grenzen natuurlijk, niet als mensen er massaal worden afgeslacht.
De vorm van cultuurrelativisme die wij het vaakst zien is: alle culturen zijn gelijk
(cynisch) Ja, alle culturen zijn gelijk. Alleen is ónze cultuur minder en daarom moet die worden uitgedund en verzwakt . Het is iets wonderlijks. Als je daadwerkelijk cultuurrelativist bent, is er geen enkele moraal meer en geldt het recht van de sterkste.
Dan is kannibalisme alleen maar een kwestie van smaak
Precies. Er is bijna niemand die consequent cultuurrelativist is, maar het is een chique manier om zelfhaat te camoufleren.
Het identiteitsdebat woedt ook in Frankrijk. Alain Finkielkraut (filosoof) schreef er een boek over. In een interview zegt hij dat anti-racisten vooral van zichzelf houden en hun eigen mensenliefde. De demonstratie voor een uitgewezen Roma-meisje noemt hij een uitgelezen kans om jezelf te bewonderen in de spiegel van de xenofilie.
Ja. Finkielkraut verwoordt dat bijzonder mooi en sterk.
Als er sprake is van een ziekte, wat is dan de remedie?
Dat is een goeie vraag, maar een hele moeilijke. Hoe vinden wij onze eigenwaarde en ons zelfvertrouwen terug? Ik heb daar geen pasklaar antwoord op. Maar ik denk dat de tijd rijp is voor een omslag. Ik zie dat overal in Europa. Er staat een jonge generatie op die praat zoals ik praat, die sceptisch is over de EU en die nationale identiteit belangrijk vindt.
U besteedt in het boek ruime aandacht aan het proces tegen Geert Wilders. Waarom?
Dat proces had er nooit mogen komen. Wilders heeft nooit opgeroepen tot geweld en heeft anderen ook niet aangezet om de wet te overtreden. Hij heeft wel bepaalde ideeën, maar waarom zou hij die niet mogen uiten? Ik ben naar dat proces gegaan en zag hoe de rechtbank was omgetoverd tot een bunker, een zwaarbewaakt fort. Wilders zat daar, moest bewaakt en beschermd worden, tegen de mensen die hij zou hebben beledigd. Dan denk ik: wie moet hier nou terechtstaan? Dat was een bijna absurde vertoning. Maar het is duidelijk dat de populariteit van Wilders na zijn proces enorm de hoogte is ingeschoten. Voor heel veel Nederlanders is dat een omslagmoment geweest.
Het was niet het eerste opinieproces. Het begon destijds met Janmaat (de boot is vol). In België hadden we het politiek proces tegen het toenmalige Vlaams Blok. En ook in andere landen zien we steeds meer van dat soort processen. Marine Le Pen moet straks voor de rechter omdat ze de moslims die straten in Parijs inpalmen voor het vrijdaggebed, vergeleek met een bezetting. Hoe kijkt u daar als jurist tegenaan?
Dat is een heel kwalijke evolutie. Neem die uitspraak van mevrouw Le Pen. Moet dat strafbaar zijn? Dat is gewoon haar idee. Sinds de Verlichting mogen we in Europa zeggen wat we denken. Daar zouden we trots op moeten zijn. De aanklacht is een duidelijke poging om de wet te gebruiken en misbruiken om allerlei politiek onwelgevallige ideeën de mond te snoeren. Dat zie je in heel Europa, dat mensen die waarschuwen voor bepaalde problemen massa-immigratie, het verlies van de eigen identiteit of het gevaar van moslimextremisme worden veroordeeld of vervolgd. Dat bewijst eigenlijk hun gelijk. Maar ik denk dat de oikofobe elites bezig zijn om zelf de poten onder hun stoel te zagen. Dat zie je ook aan die malle hetze tegen Zwarte Piet.
In het Europees Parlement ligt een schriftelijke verklaring op tafel waarin nationalisme en kritiek op de ER worden gelijk gesteld met racisme en antisemitisme. Nog even en kritiek op de EU wordt een strafbaar misdrijf. U moet gaan oppassen
De vrijheid van meningsuiting wordt zwaar onder druk gezet. Dat geeft ook aan dat het de politieke elite helemaal niet om tolerantie te doen is, want nu er opvattingen opduiken die niet stroken met de hunne, is het gedaan met tolerantie
Je pleit er voor om belediging en aanzetten tot haat te schrappen uit de wetgeving.
Dat klopt.
Wordt de samenleving daar beter van? Dat hoor je dan vaak
Ik denk dat de samenleving dan net minder ruw wordt. Dat zie je ook in een relatie. Als er spanningen zijn, moet je zeggen wat er schort en de dingen uitpraten. Zo los je iets op. Maar als je alles opkropt, krijg je verzuring. Ik ken een relatietherapeut, die zegt: de ergste koppels zijn diegene die nooit ruzie maken. Ik vraag me trouwens af of dat nog een relevante vraag is. Dat was ook de opvatting van het communisme: de samenleving wordt beter als mensen minder vrijheid hebben. Wordt de samenleving er beter van dat mensen vreemd kunnen gaan? Neen, maar we gaan het niet strafrechtelijk verbieden. In een democratie worden mensen daar niet voor gestenigd. De gedachte dat het strafrecht ervoor moet zorgen dat de samenleving beter wordt, is in feite een totalitaire gedachte. Daar moeten we niet teveel in meegaan.
Moet je in een democratie alles kunnen zeggen?
Zolang je niet oproept tot geweld, ja! Ik vind dat het debat vrij moet zijn. Beledigen moet kunnen . Haatzaaien moet kunnen. Al is dat trouwens een heel vaag en rekbaar begrip. Als je kritiek hebt op bepaald gedrag van allochtonen, staat er altijd wel iemand klaar om te roepen dat je discrimineert of haat zaait. Dat slaat toch nergens op.
Men heeft het heel vaak over de toon van het debat
Ik heb een enorme hekel aan die uitdrukking. Niet omdat ik tegen die toon ben, maar omdat het een luie manier is om iemand weg te zetten en het debat te ontwijken. Zo hoef je niet in te gaan op iemands argumenten. Je zegt alleen maar dat de toon je niet aanstaat. Ik vind dat je je niet zo gemakkelijk van het debat kan af maken. Stel dat ik elke dag dronken thuis kom en mijn vriendin zegt: waarom kom je elke dag dronken thuis? Dan zeg ik: de toon van je vraag staat me niet aan. Tja, dat is toch niet echt een bevredigend antwoord. Natuurlijk is de toon belangrijk, maar niet allesbepalend. Als volwassenen onder elkaar moeten we toch kunnen zeggen: los van de toon, vind ik er dit of dat van.
Terug naar Alain Finkielkraut. Ook hij vreest dat xenofielen en eurofielen de natiestaat willen ontmantelen. Ik citeer: Sommige Europeanen willen dat de EU geregeerd wordt door de markt en het recht. En dat om ons te ontlasten van het ongeluk van de 20ste eeuw: het kolonialisme, het totalitarisme en de Shoah. De enige identiteit die nog mag bestaan is die van de ander.
Wat zegt die dat toch knap. Ik bewonder Finkielkraut en zie hem als een geestesverwant. Waren er maar meer intellectuelen van zijn kaliber. Maar zijn boodschap slaat wel aan. Zijn boek is een echte bestseller in Frankrijk. Dat wil toch wat zeggen.
U noemde nationalistische of populistische partijen in een interview met De Standaard de politieke avant-garde. In Vlaanderen dondert men dan van zijn stoel
Ik meen wat ik zeg. Het Vlaams Belang is de avant-garde, Wilders is de avant-garde, het Franse Front National is de avant-garde. Omdat zij het nationale verhaal centraal stellen en dat is wat de komende jaren gaat gebeuren in Europa. De Europese Unie werkt niet en gaat in elkaar donderen. En wat krijg je dan? Dan krijg je weer nationale politiek. De mensen zijn het multiculturalisme zat. Ze zijn de immigratie zat. We krijgen een nieuw nationaal verhaal.
Er lijkt een front in de maak van rechtse, eurokritische partijen. Wat vindt en verwacht u daarvan?
Dat is een heel goede ontwikkeling. De Partij Voor de Vrijheid (Wilders) en het Front National gaan het zeer goed doen bij de Europese verkiezingen. En dat geldt voor alle eurosceptische of eurokritische partijen. Ook voor UKIP (Nigel Farage) in Engeland. Ik vermoed dat Alternative für Deutschland (AfD) in het Europees Parlement zullen geraken. Dat zijn echt heel interessante politieke ontwikkelingen. Het is ook heel belangrijk dat je daar in het Europees Parlement een vuist kan maken en de mensen kunt laten zien wat er daar allemaal bedisseld wordt. Europa heeft altijd in de schaduw geopereerd, in achterkamertjes. Mensen wisten niet wat er gebeurde. Straks wordt dat anders. Dat hoop ik althans.
Je wordt door de linkerzijde vaak in de hoek van de PVV geschopt. Maar daar lig je duidelijk niet van wakker
Nee, ze doen maar. Ik ben politiek ongebonden en dat blijf ik. Maar ik voel me wel verwant met een aantal ideeën die de PVV uitdraagt. Dat is geen geheim. Dat geldt ook voor het Vlaams Belang of het Front National. Maar ik probeer vooral zelf mijn ideeën te ontwikkelen. Stel dat ik alleen maar zou kunnen zeggen wat anderen vinden of zeggen. Zo lopen er toch al genoeg mensen rond.
Je zou met al je talent ongetwijfeld een blitzcarrière kunnen maken in de politiek. Je hebt wellicht al aanbiedingen gekregen?
(Lachend) Nee, toch niet. En ik wil ook helemaal niet in de politiek. Absoluut niet. Ik werd onlangs door NRC en AD (Nederlandse kranten, red.) gebeld met de vraag of de geruchten kloppen dat ik voor de PVV naar het Europees Parlement zou trekken. Dat is nu de laatste nieuwe roddel. Maar dat wil ik helemaal niet. Politiek is het niet voor mij. Ik ben een vrije geest en dat wil ik graag blijven. Als ik het debat kan aanzwengelen, het politieke establishment kan uitdagen en mensen aan het denken kan zetten, ben ik al heel tevreden.